Architektura Sakralna

Usadowiony w pięknym górskim krajobrazie kościółek może poszczycić się XIV-wieczną metryką, bogatą historią oraz niepowtarzalnym w skali Górnych Łużyc wyposażeniem. Jego elewacje zdobią renesansowe i barokowe epitafia, a wnętrze zabytki ciesielstwa i snycerstwa. Szczególnie wartościowy jest drewniany kasetonowy sufit, ozdobiony portretami świętych. Z kolei na emporach widnieją sceny rodzajowe ze Starego i Nowego Testamentu. Całości dopełniają pokryte polichromiami ołtarz i ambona z drugiej poł. XVII w. W murze otaczającym plac kościelny znajdują się trzy kamienne krzyże wystawione przez osoby, które dopuściły się zbrodni.

Situated in a beautiful mountain landscape, this small church can boast 14th-century origin, rich history and fittings unique in the Upper Lusatia region. Its facades are decorated with Renaissance and Baroque epitaphs, and the interior – with masterpieces of carpentry and woodcarving. The wooden coffered ceiling with portraits of saints is especially valuable. On its matronea you can admire genre scenes from the Old and New Testament. There is also an altar and a pulpit from the second half of the 17th century, both covered with polychrome paintings. In the wall surrounding the church square there are three stone crosses founded by local criminals.

In einer schönen Gebirgslandschaft situierte kleine Kirche kann stolz auf ihren an das 14 Jahrhundert reichende Ursprung, reichvolle Geschichte sowie einmalige Ausstattung im Gebiet von Oberlausitz sein. Ihre Fassaden werden von Renaissance und barocken Epitaphien und das Innere von den Denkmälern der Zimmerei und Holzschnitzerei verziert. Besonders wertvoll ist die hölzerne Kassettendecke, die mit den Portraits der Heiligen verziert ist. Wiederum auf den Emporen sieht man Gattungsszenen aus dem Alten und Neuen Testament. Das Ganze wird von dem mit Polychromien bedeckten Altar und Kanzel aus der II Hälfte des 17. Jh. ergänzt. In der, den Kirchenhof umgebenden Mauer befinden sich drei Steinkreuze, die von den Personen aufgestellt wurden, die ein Verbrechen begangen haben.

Pierwsza wzmianka o kościele katolickim pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olszynie odnosi się do roku 1314. Olszyńska świątynia, wzniesiona pierwotnie w stylu romańskim, była kilkakrotnie przebudowywana – ostatni raz w latach 1709-1711. Wówczas do jej południowej ściany dostawiono barokową wieżę dzwonniczą. W latach 1936-1938 dokonano gruntownego remontu kościoła – odnowiono wnętrze i wzbogacono wyposażenie, m.in. o organy. Wśród cennych zabytków znajdujących się w kościele należy wymienić unikatowy sufit kasetonowy z 1614 r. z przedstawieniami Jezusa Chrystusa, Apostołów i Anioła Pokoju, a także barokową nastawę Ołtarza Oliwnego, nawiązującą do modlitwy Jezusa Chrystusa w Ogrójcu z początku XVIII w.

The first mention of the Catholic Church of the Exaltation of the Holy Cross in Olszyna dates back to 1314. The temple, originally built in the Romanesque style, was rebuilt several times – most recently in the years 1709–1711. Then a Baroque bell tower was added to its southern wall. In the years 1936–1938 the church was thoroughly renovated: its interior was renewed and new fittings were purchased, e.g. an organ. There are numerous valuable objects in the church, for instance a unique coffered ceiling from 1614 with representations of Jesus Christ, the Apostles and the Angel of Peace, as well as the Baroque setting of the Oliwa altar from the 18th century, referring to the prayer of Jesus Christ in Gethsemane.

Der erste Vermerk über die katholische Erhöhung des heiligen Kreuzes Kirche in Olszyna bezieht sich auf das Jahr 1314. Das Heiligtum von Olszyna, ursprünglich im romanischen Stil gebaut, war mehrmals umgebaut – zum letzten Mal in den Jahren 1709-1711. Damals zu seiner südlichen Wand hat man einen barocken Glockenturm zugestellt. In den Jahren 1936-1938 hat man eine gründliche Renovierung der Kirche durchgeführt – es wurde das Innere erneuert und man hat die Ausstattung, u.a. um die Orgel bereichert. Unter den wertvollen, sich in der Kirche befindenden Denkmälern soll man die einmalige Kassettendecke aus dem Jahr 1614 mit den Darrstellungen von Jesus Christus, der Apostel und des Friedensengels, sowie ein barocker Aufsatz des Öl-Altars aus dem Anfang des 18. Jh., der an das Gebet von Jesus Christus in dem Garten am Ölberg anknüpft.

Najstarsza wzmianka o kościele w Rudzicy pochodzi z 1346 r. Jego historia umyka jednak przekazom źródłowym. W okresie reformacji Rudzica z racji przynależności do lubańskiego klasztoru Magdalenek pozostała przy katolicyzmie. W 1569 r. wzniesiono we wsi niewielką kaplicę, którą 3 lata później poszerzono i przekształcono w kościół. Obecną formę świątynia zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w latach 1752-1754. Wystrój wnętrza utrzymany jest w stylu późnobarokowym. Na sygnaturce znajduje się mały, oryginalny XVI-wieczny dzwon, co jest dużą rzadkością na skalę regionu. Kościół uchodzi za najcenniejszy zabytek gminy Siekierczyn.

The oldest mention of the church in Rudzica dates back to 1346. Its past, however, escapes historic sources. During the Reformation, due to being the property of the Magdalene monastery in Lubań, Rudzica remained Catholic. In 1569 a small chapel was built in the village, and 3 years later it was expanded and transformed into a church. The temple owes its present form to the reconstruction performed in the years 1752–1754. The interior is decorated in the late Baroque style. On the church signature there is an original small 16th-century bell, which is very rare in this region. The church is considered the most precious monument of Siekierczyn Commune.

Der älteste Vermerk über die Kirche in Rudzica stammt aus dem Jahr 1364. Ihre Geschichte jedoch entflieht den Quellenüberlieferungen. In der Periode der Reformation Rudzica aufgrund der Angehörigkeit zu dem Magdalenen-Kloster von Lubań blieb bei dem Katholizismus. In 1569 hat man im Dorf eine kleine Kapelle errichtet, die 3 Jahre später erweitert und in eine Kirche umgestaltet wurde. Die gegenwärtige Form verdankt sie dem in den Jahren 1752-1754 durchgeführten Umbau. Die Ausstattung des Inneren ist im Stil des Spätbarocks erhalten. Auf dem Dachreiter befindet sich eine originelle Glocke aus dem 14. Jh., was eine große Seltenheit regionalweit ist. Die Kirche wird als das wertvollste Denkmal der Gemeinde Siekierczyn betrachtet.

W Kościelniku na lewym brzegu Kwisy wznosi się niewielka, malownicza świątynia. Choć nie imponuje ona rozmiarami i formą swojej bryły, zasługuje na uwagę. Przede wszystkim należy podkreślić, że w drugiej poł. XVII służyła ona protestantom z sąsiedniego Dolnego Śląska (Kwisa miała wtedy charakter graniczny) za świątynię ucieczkową, co czyni z niej cenny pomnik trudnej historii pogranicza śląsko-łużyckiego. Ponadto w jej wnętrzu można podziwiać pochodzący ze Złotoryi tryptyk św. Jana Chrzciciela z przełomu XV i XVI w. oraz wprawiającą w zachwyt barokową ambonę. Pod murem kościelnym można zobaczyć również XVIII-wieczne epitafia ze znajdującego się obecnie w stanie całkowitej ruiny kościoła granicznego w Jałowcu. Z Jałowca pochodzi również ołtarz boczny.

In Kościelnik, on the left bank of the Kwisa River, there is a small, picturesque temple. It is noteworthy, although it is not impressive in size or structure. Above all, it should be remembered that in the second half of the 17th century it was used by the Protestants from the neighbouring Lower Silesia (at that time the Kwisa River was a border between these regions) as an escape church, which makes it a precious remnant of the turbulent past of the Silesian and Lusatian borderland. Moreover, inside it you can admire a triptych of St. John the Baptist from the late 15th and early 16th centuries, originating from Złotoryja, and a breathtaking Baroque pulpit. Under the church wall there are also 18th-century epitaphs from the completely ruined border church in Jałowiec. The side altar also comes from Jałowiec.

In Kościelnik auf dem linken Ufer des Flusses Kwisa erhebt sich ein kleines malerisches Heiligtum. Obwohl es mit den Ausmaßen und der Form nicht imponiert, verdient es Aufmerksamkeit. Vor allem muss man unterstreichen, dass in der zweiten Hälfte des 17. Jh. es den Protestanten aus dem benachbarten Niederschlesien (Kwisa hatte den Grenzcharakter) als ein Zufluchtsheiligtum diente, was aus ihm ein wertvolles Denkmal der schwierigen Geschichte des Grenzgebietes von Schlesien und Lausitz macht. Außerdem in seinem Inneren kann man das aus Złotoryja stammende Triptychon des Heiligen Johannes des Täufers aus der Wende des 15. und 16. Jh. sowie eine entzückende barocke Kanzel bewundern. Unter der Kirchenmauer kann man auch die aus dem 18. Jh. aus der sich in völliger Ruine befindenden Grenzkirche in Jałowiec stammende Grabschriften sehen. Aus Jałowiec stammt auch der Seitenaltar.

W 1431 r. kościół parafialny w Leśnej padł ofiarą husyckiego najazdu. Po rychłej odbudowie służył on mieszczanom aż do roku 1702, kiedy to pochłonął go szalejący w mieście pożar. Prace remontowe i modernizacyjne prowadzono przez 17 lat. Leśniański architekt Christian Erbe nadał świątyni nowy wygląd, zachowując jednocześnie wiele z jej oryginalnych elementów. Wśród nich na szczególną uwagę, z racji ogromnych walorów artystycznych i poznawczych, zasługują przede wszystkim wczesnonowożytne całopostaciowe epitafia przedstawicieli szlachty i mieszczaństwa. Warto nadmienić, że w murze otaczającym plac kościelny umieszczony jest kamienny krzyż – określany potocznie mianem pokutnego.

In 1431 the parish church in Leśna was invaded by the Hussites. After the prompt reconstruction, it served the townspeople until 1702 when it was consumed by fire raging in the town. Renovation and modernisation works lasted 17 years. Christian Erbe, an architect from Leśna, gave the temple a new look, at the same time maintaining many of its original elements. Among them a special attention, due to great artistic and cognitive values, should most of all be given to early modern whole-figure epitaphs of nobility members and town’s middle class. It is worth mentioning that in the wall surrounding the church square there is a stone cross – commonly called a penitential cross.

In 1431 fiel die Pfarrkirche zum Opfer des Überfalls der Hussiten. Nach einem raschen Wiederaufbau diene sie den Bürgerlichen bis zum Jahre 1702, als sie von dem in der Stadt tobendem Feuer niedergebrannt wurde. Die Renovierungs- und Modernisierungsarbeiten führte man über 17 Jahre durch. Der Architekt von Leśna Christian Erbe vergab dem Heiligtum ein neues Aussehen, bei gleichzeitiger Beibehaltung von vielen seinen originellen Elementen. Unter ihnen einer besonderen Beachtung aufgrund der großen künstlerischen und kognitiven Vorzüge verdienen vor allem frühneuzeitliche Ganzgestalt-Grabschriften der Vertreter des Adels und des Bürgertums. Es ist erwähnenswert, dass in der den Kirchenhof umgebenden Mauer ein steinernes Kreuz – der umgangssprachlich ein Sühnenkreuz bezeichnet wird - lokalisiert wurde.

Początki kościoła w Biedrzychowicach sięgają 1654 r. Jednakże obecny kształt świątynia uzyskała w następstwie gruntownej przebudowy przeprowadzonej z inicjatywy Moritza Christiana von Schweinitza w latach 1722-1724. Elewacje kościoła zdobią liczne XVII i XVIII w. epitafia. W jego wnętrzu znajduje się niepowtarzalny w skali polskich Górnych Łużyc barokowy grobowiec rodów von Schweinitz i Festenberg-Packisch. Tuż obok wejścia do grobowca można zobaczyć płytę nagrobną pierwszego pastora tejże świątyni Christopha Adolpha. W kościele zachowała się bogato zdobiona XVIII-wieczna szafa organowa oraz liczne inskrypcje wykonane przez wiernych na ławkach empory w XVIII w.

The origins of the church in Biedrzychowice date back to 1654. However, the temple obtained its current form as a result of a thorough reconstruction performed on the initiative of Moritz Christian von Schweinitz in the years 1722–1724. The church facades are decorated with numerous 17th- and 18th-century epitaphs. Inside the church there is a Baroque tomb of von Schweinitz and Festenberg-Packisch families, a unique structure in the Polish Upper Lusatia. Right next to the entrance to the tomb there is a tombstone of the first pastor of this church, Christoph Adolph. Inside the temple you can admire the well-preserved, richly decorated 18th-century organ case and many inscriptions made by worshippers on the matroneum benches in the 18^th century.

Die Anfänge der Kirche in Biedrzychowice reichen an das Jahr 1654. Allerdings die gegenwärtige Form erhielt sie in Folge eines gründlichen, aus der Initiative von Moritz Christian von Schweinitz in den Jahren 1722-1724 durchgeführten Umbaus. Die Fassade der Kirche wird von zahlreichen Grabschriften aus dem 17. und 18. Jh. verziert. In den Innenräumen befindet sich ein im Gebiet der polnischen Oberlausitz außergewöhnliches barockes Grabmal der Familien von Schweinitz und Festenberg-Packisch. Gleich neben dem Eingang zu der Gruft kann man den Grabstein des ersten Pastoren dieses Heiligtums Christoph Adolph sehen. In der Kirche blieb ein reichvoll verzierter Orgelschrank aus dem 18. Jh. sowie zahlreiche Inschriften, die von den Gläubigern auf den Bänken der Emporen im 18. Jh. angefertigt wurden, erhalten.

Jedna z najpiękniejszych świątyń powiatu lubańskiego. Została ona wzniesiona w latach 1857-1861 z inicjatywy klasztoru Świętej Marii Magdaleny wg projektu śląskiego architekta Alexisa Langera. Osobą, której niezłomny upór umożliwił budowę katolickiego kościoła w protestanckim mieście, był ksiądz Adalbert Anter. W trakcie bitwy o Lubań w 1945 r. kościół został poważnie uszkodzony. Dzięki wysiłkom polskich katolików pod przewodnictwem księdza Jana Winiarskiego w latach 1957-1961 świątynię odbudowano. Niemalże każdy element wewnętrznego wyposażenia kościoła emanuje duchem gotyku. Na szczególną uwagę zasługują: monumentalny obraz autorstwa Eduarda von Engertha, przedstawiający Trójcę Świętą, ołtarze, ambona oraz stacje drogi krzyżowej.

It is one of the most beautiful churches of Lubań County. It was built in the years 1857–1861 on the initiative of St. Mary Magdalene monastery according to the design of a Silesian architect, Alexis Langer. The person whose steadfast persistence led to the construction of a Catholic church in a Protestant town was Fr. Adalbert Anter. During the battle of Lubań in 1945, the church was badly damaged. Due to the efforts of Polish Catholics, the church was rebuilt in the years 1957–1961 under the supervision of Fr. Jan Winiarski. Almost every element of the internal fittings of the church reflects the spirit of the Gothic. Especially noteworthy objects include: the monumental painting of the Holy Trinity by Eduard von Engerth, altars, the pulpit and Stations of the Cross.

Ein der schönsten Heiligtümer des Lubański Kreises. Es wurde in den Jahren 1857-1861 aus der Initiative des Klosters der Heiligen Maria Magdalena gemäß dem Entwurf des schlesischen Architekten Alexis Langer errichtet. Die Person, deren ungebrochene Hartnäckigkeit den Bau der katholischen Kirche in protestantischer Stadt ermöglichte, war der Priester Adalbert Anter. Während der Schlacht um Lubań in 1945 wurde die Kirche stark beschädigt. Dank den Bemühungen der polnischen Katholiken unter der Anführung des Priesters Jan Winiarski in den Jahren 1957-1961 hat man das Heiligtum wiederaufgebaut. Fast jedes Element der inneren Ausstattung der Kirche strahlt den Geist der Gotik aus. Einer besonderen Aufmerksamkeit verdienen: das monumentale Bild von Eduard von Engerth, das die Heilige Dreifaltigkeit darstellt, die Altare, die Kanzel sowie die Stationen des Kreuzweges.

Negotycki Kościół w Olszynie został wzniesiony w latach 1895-1897 z inicjatywy ewangelików. Jest to świątynia na planie krzyża łacińskiego, z wieżą od zachodu i pięcioboczną kaplicą przylegającą do prezbiterium od wschodu. Projektant świątyni pozostaje nieznany. Cegłę, z której wzniesiono świątynię, dostarczyła jedna z olszyńskich cegielni. Wśród elementów oryginalnego wyposażenia na szczególną uwagę zasługują wykonane w Świdnicy organy, dwa konfesjonały oraz trzy odlane na początku lat 20. XX w. dzwony. W świątyni znajdują się 3 ołtarze. Dwa z nich, wykonane w XVIII w. w stylu barokowym, tzn. główny i prawy boczny, zostały przeniesione z kościoła katolickiego. Natomiast trzeci, pierwotnie główny a obecnie lewy boczny, pochodzi z XIX w.

The neo-Gothic church in Olszyna was erected in the years 1895–1897 by Evangelists. The temple was built on a plan of a Latin cross. It has a tower on the west and a pentagonal chapel adjacent to the presbytery in the east. The designer of the church remains unknown. The bricks for the construction of the church were supplied by one of the brickyards from Olszyna. Among the elements of the original equipment, the objects that deserve special attention include: the organ manufactured in Świdnica, two confessionals and three bells cast in the early 1920s. The temple has three altars. Two of them (i.e. the main and right-hand side ones), built in the 18th century in the Baroque style, were brought from a Catholic church. The third, originally the main altar and now the left side one, dates back to the 19th century.

Die neugotische Kirche in Olszyna wurde in den Jahren 1895-1897 aus der Initiative der Protestanten gebaut. Es ist ein Heiligtum auf dem Plan eines lateinischen Kreuzes, mit einem Turm vom Westen und einer fünfseitigen Kapelle, die an das Presbyterium vom Osten anliegt. Der Projektant des Heiligtums bleibt unbekannt. Die Ziegel aus den das Heiligtum errichtet wurde, lieferte eine der Ziegeleien aus Olszyna. Unter den Elementen der originellen Ausstattung einer besonderer Aufmerksamkeit verdient die in Świdnica angefertigte Orgel, zwei Beichtstühle sowie drei am Anfang des 20. Jh. abgegossene Glocken. In dem Heiligtum befinden sich 3 Altare. Zwei von ihnen, die im 18. Jh. im Barockstil angefertigt wurden, d.h. der Hauptaltar und der rechte Seitenaltar wurden aus der katholischen Kirche verlegt. Allerdings der dritte Altar, ursprünglich Hauptaltar und jetzt linker Seitenaltar, stammt aus dem 19. Jh.