Architektura Pałacowa i Dworska

W Biedrzychowicach można zobaczyć najpiękniejszy barokowy pałac powiatu lubańskiego i jeden z najokazalszych obiektów tego typu w zachodniej części Dolnego Śląska. Biedrzychowicki pałac został wzniesiony w drugiej poł. XVI w. przez Abrahama von Nostitza (zm. 1592). Jego obecny wygląd ma jednak niewiele wspólnego z pierwotną renesansową formą. W latach 20. XVIII w. Moritz Christian von Schweinitz – wybitny przedstawiciel starego śląskiego rodu władającego Biedrzychowicami od 1672 r. – przeprowadził gruntowną przebudowę budynku zgodnie z zasadami baroku. Autorem projektu był prawdopodobnie David Schatz (1668-1760). W 1945 r. obiekt padł ofiarą szabrowników. W 1960 r. w jego wnętrzach urządzono szkołę, która funkcjonuje do dnia dzisiejszego.

Biedrzychowice can boast the most beautiful Baroque palace of Lubań County and one of the most impressive objects of this kind in the western part of Lower Silesia. The palace in Biedrzychowice was erected in the second half of the 16^th century by Abraham von Nostitz (died in 1592). Its current appearance, however, has little in common with the original Renaissance structure. In the 1820s, Moritz Christian von Schweinitz – an outstanding member of an old Silesian dynasty ruling in Biedrzychowice from 1672 – conducted a thorough reconstruction of the building in accordance with the Baroque style. David Schatz (1668–1760) was probably the designer. In 1945 the object was looted. In 1960 a school was established in the palace and has been operating until this day.

In Biedrzychowice kann man den schönsten barocken Palast des Lubański Kreises und einen der vorzeigbarsten Objekte dieser Art in dem westlichen Teil von Niederschlesien sehen. Der Palast von Biedrzychowice wurde in der zweiten Hälfte des 16. Jh. von Abraham von Nostitz (gestorben 1592) gebaut. Sein gegenwärtiges Aussehen hat jedoch wenig gemeinsam mit der ursprünglichen renaissance-Form zu tun. In den 20-er Jahren des 18. Jh. Moritz Christian von Schweinitz – herausragender Vertreter einer alten, schlesischen in Biedrzychowice seit 1672 herrschenden Familie – führte einen gründlichen Umbau des Gebäudes gemäß der Regel des Barocks durch. Der Autor des Projektes war wahrscheinlich David Schatz (1668-1760). In 1945 fiel das Objekt zum Opfer der Plünderer. In 1960 in seinem Inneren hat man, eine Schule errichtet, die bis heute funktioniert.

XIX–wieczny Pałac w Grabiszycach Średnich ujmuje urokiem swojej niecodziennej formy. Przywodzi ona na myśl baśniowe zamki, znane nam dobrze z kolorowych ilustracji. Wysoka, umieszczona centralnie wieża, dach o wielu płaszczyznach, okna o różnej wielkości i kształtach oraz blanki odzwierciedlają bogatą wyobraźnię architekta i budowniczego. Tym ostatnim był Wilhelm Thie. W 1892 r. nabył on stary dworek w Grabiszycach (prawdopodobnie lewa część obecnego pałacu) i poddał go przebudowie, która całkowicie odmieniła jego oblicze.

The 19th-century castle in Grabiszyce Średnie charms us with its unusual form. It brings to mind fairy-tale castles that we all know so well from colourful illustrations. The tall, centrally located tower, multi-surface roof, windows of different sizes and shapes, and battlements reflect vivid imagination of the architect and builder of the palace. The latter was Wilhelm Thie. In 1892 he purchased an old manor in Grabiszyce (probably the left side of the present palace) and had it reconstructed, which completely changed its appearance.

Der Palast aus dem 19. Jh. in Grabiszyce Średnie bezaubert mit der Schönheit seiner seltenen Form. Sie ruft in Gedanken die Fabelschlösser herbei, die uns gut aus den farbigen Illustrationen bekannt sind. Ein hoher, zentral situierter Turm, ein Dach mit vielen Flächen, Fenster mit verschiedenen Größen und Formen sowie Zinnen, spiegeln die reichvolle Vorstellungskraft des Architekten und Baumeisters wieder. Der letztgenannte war Wilhelm Thie. In 1892 kaufte er ein altes Gutshaus in Grabiszyce (wahrscheinlich der linke Teil des gegenwärtigen Palastes) und unterzog es einem gründlichen Umbau, der völlig sein Aussehen veränderte.

Wśród szlacheckich rezydencji w krajobrazie powiatu lubańskiego na szczególną uwagę zasługuje zbudowany w latach 1570-1571 pałac z Nawojowa Łużyckiego. Tym, co najbardziej zwraca uwagę w jego konstrukcji, są renesansowe formy architektoniczne. Mianowicie od strony dziedzińca posiada on zdobioną w oryginalny sposób i charakteryzującą się wyjątkową lekkością dwukondygnacyjną loggię. Nadzwyczajne bogactwo detali znajduje się na balustradach. Zdobi je m.in. 12 kartuszy herbowych. Warto nadmienić, że pałacową elewację upiększały niegdyś sgraffita o motywach zwierzęcych i alegorycznych. Znawcy tematu zaliczają szlachecką siedzibę z Nawojowa Łużyckiego do najcenniejszych zabytków architektury renesansowej w obszarze całych Górnych Łużyc.

Among noble residences in the landscape of Lubań County, the palace in Nawojów Łużycki, built in the years 1570–1571, deserves special attention. The element of its construction that draws our attention the most is of the Renaissance architectural style: it is a two-storey loggia decorated in an original manner and characterised by unique lightness, located at the side of the courtyard. The balustrades present an extraordinary richness of details – they are ornamented, inter alia, with 12 heraldic cartouches. Interestingly, the palace facade was once adorned with sgraffiti of animal and allegorical motifs. Specialists consider the noble residence from Nawojów Łużycki as one of the most precious monuments of Renaissance architecture in the entire Upper Lusatia.

Unter den adeligen Residenzen in der Landschaft des Lubański Kreises einer besonderen Aufmerksamkeit bedarf der in den Jahren 1570-1571 gebaute Palast aus Nawojów Łużycki. Das, was am meisten die Aufmerksamkeit bezüglich seiner Konstruktion anzieht, sind die architektonischen Renaissanceformen. Nämlich, von der Seite des Hofes besitzt er eine auf originelle Weise verzierte und sich durch einmalige Leichtigkeit auszeichnende zweistöckige Loggia. Außergewöhnlicher Reichtum der Details befindet sich auf den Balustraden. Sie werden von u.a. 12 Wappenkartuschen verziert. Es ist bemerkenswert, dass die Palastfassade früher von den Sgraffiti mit tierischen und allegorischen Motiven verschönert waren. Die Kenner dieser Kunst rechnen den adeligen Sitz aus Nawojów Łużycki zu den wertvollsten Denkmälern der renaissance- -Architektur in dem Gebiet der ganzen Oberlausitz an.

Rezydencja w Unięcicach to największa barokowa siedziba szlachecka w granicach powiatu lubańskiego i jedna z największych na pograniczu Polski, Niemiec i Czech. Została ona wzniesiona z inicjatywy wybitnego uczonego epoki oświecenia, Adolfa Traugotta von Gersdorffa (1744-1807), podłóg projektu saskiego architekta Conrada Gotthelfa Rothe w latach 1766-1770. Potężny a zarazem skromny w formie pałac już na etapie projektowania został przystosowany pod centrum badań naukowych, muzeum i wielką bibliotekę (nie posiada nawet typowej dla tego rodzaju obiektów sali reprezentacyjnej). Rzeczywiście von Gersdorff uczynił z Unięcic prawdziwe centrum górnołużyckiej myśli naukowej. Warto dodać, że pałacowe kolekcje od 1807 r. stanowią fundament cennych bibliotecznych i muzealnych zbiorów miasta Goerlitz. Obecnie pałac znajduje się w rękach wrocławskiej firmy i czeka na gruntowną renowację.

A residence in Unięcice is the largest Baroque aristocratic seat within the borders of Lubań County and one of the largest ones in the borderland of Poland, Germany and the Czech Republic. It was built in the years 1766–1770 on the initiative of Adolf Traugott von Gersdorff (1744–1807), an eminent scholar of the Enlightment era, according to the design by a Saxon architect Conrad Gotthelf Rothe. While being designed, this huge and at the same time modest palace was already adapted to serve as a research centre, a museum, and include a large library (it does not have a representative hall typical of such buildings). Indeed, von Gersdorff made Unięcice a true centre of Upper Lusatian scientific thought. It is worth adding that, since 1807, the palace collections are a foundation of valuable library and museum collections of the town of Görlitz. Today the palace is in the hands of a company from Wrocław and awaits a thorough renovating.

Die Residenz in Unięcice ist der größte barocke Adelssitz in den Grenzen des Lubański Kreises und eine der größten im Grenzgebiet von Polen, Deutschland und Tschechien. Sie wurde aus der Initiative des herausragenden Wissenschaftler der Epoche der Aufklärung, Adolf Traugott von Gersdorff (1744-1807), gemäß dem Entwurf des sächsischen Architekten Conrad Gotthelf Rothe in den Jahren 1766-1770 errichtet. Riesig und gleichzeitig bescheiden in Form, schon auf der Etappe des Entwurfes wurde der Palast an das Zentrum der wissenschaftlichen Forschungen, Museum und eine große Bibliothek (es hat keinen für die Objekte dieser Art typischen Repräsentationsaal) angepasst. Tatsächlich hat von Gersdorff aus Unięcice ein wahres Zentrum der wissenschaftlichen Ideen von Oberlausitz geschaffen. Man muss zugeben, dass die Palastsammlungen seit 1807 ein Fundament der wertvollen musealen und Bibliothekkollektionen der Stadt Görlitz darstellen. Heutzutage befindet sich der Palast in den Händen einer Breslauer Firma und wartet auf eine gründliche Renovierung.

W 1859 r. właścicielem pałacu w Zarębie Górnej, należącego wcześniej m.in. do tak znamienitych rodów, jak von Salza, von Döbschütz, von Nostiz czy też von Uechtritz, stał się zamożny mieszczanin Julius Bierbaum. Nowo nabyty obiekt najwyraźniej nie w pełni odpowiadał jego oczekiwaniom, skoro zdecydował się on poddać go gruntownej przebudowie. W następstwie przeprowadzonych prac w krajobrazie wsi pojawił się obiekt rodem z Wysp Brytyjskich. Poprzez płaski dach, symetryczny plan budowli, specyficzne zdobienia (krenelaż, gotyckie łuki, wieżyczki) jego forma nawiązuje do gotyku Tudorów. Pałac otacza rozległy, a co najważniejsze zadbany park angielski. Budynek poddany w 2008 r. renowacji robi wspaniałe wrażenie. Jadąc szosą przecinającą wieś, trudno go nie zauważyć. Żółta elewacja i bordowe blanki w niesamowity sposób angażują wzrok i wyobraźnię obserwatora.

In 1859 Julius Bierbaum, a wealthy townsman, became the owner of the palace in Zaręba Górna, which was formerly the property of such prominent families as, inter alia, von Salza, von Döbschütz, von Nostitz or von Uechtritz. The newly acquired facility apparently did not fully meet Bierbaum’s expectations as he decided to have it completely reconstructed. As a result, the nearby countryside obtained a structure resembling buildings from the British Isles. With its flat roof, symmetrical plan and unique ornamentation (battlement, gothic arches, turrets), the structure reflected the Gothic style of the Tudors. The palace is surrounded by a vast and, more importantly, well-kept English park. The building, renovated in 2008, is now truly impressive. It is impossible to be missed if one is going along the road along the village. The yellow facade and maroon battlements of the palace captivate the eyes and imagination of the observer in a most intriguing way.

In 1859 der Eigentümer des Palastes in Zaręba Górna, der früher u.a. zu den so namhaften Familien wie von Salza, von Döbschütz, von Nostiz oder von Uechtritz gehörte, ist der reiche Bürgerliche Julius Bierbaum geworden. Das neu erworbene Objekt entsprach wohl nicht im Ganzen seinen Erwartungen, wenn er sich entschied, den Palast einem gründlichen Umbau zu unterziehen. Als Folge der durchgeführten Arbeiten in der Landschaft des Dorfes erschien ein Objekt wie aus den britischen Inseln direkt verlegt. Durch das flache Dach, symmetrischen Plan des Gebäudes, spezifische Verzierungen (Zinnen, gotische Bogen, Türme) knüpft seine Form an die Gotik der Tudor-Zeit an. Der Palast ist von einem weitreichenden, und was am wichtigsten ist, gepflegten englischen Park umgeben. Das Gebäude wurde in 2008 einer Renovierung unterzogen und macht einen wunderbaren Eindruck. Bei einer Fahrt durch das Dorf, ist er kaum zu übersehen. Gelbe Fassade und dunkelrote Zinnen engagieren die Sicht und die Vorstellungskraft des Beobachters auf eine unglaubliche Weise.

Nie da się ukryć, że siedziba szlachecka w Platerówce nie należy do obiektów przyciągających uwagę swoją nadzwyczajną krasą. Jest obskurna, straszy opadającymi tynkami, zardzewiałymi rynnami oraz „praktycznymi” zmianami wprowadzonymi w jego konstrukcji w II poł. minionego stulecia. Mimo to usunięcie jej z listy obiektów godnych uwagi w trakcie wyprawy szlakiem dworów i pałaców byłoby niewybaczalne. Po pierwsze, ów budynek jest najstarszą (późnogotycką) siedzibą szlachecką pomiędzy Kwisą a Nysą Łużycką. Po drugie, zetknięcie się z nim pozwala dostrzec, jak wielkim i różnorodnym bogactwem powiatu lubańskiego jest architektura dworska i pałacowa. Rezydencja została wzniesiona przez przedstawicieli rodu von Salza pod koniec pierwszej dekady XVI w.

There is no denying that the aristocratic seat in Platerówka is not one of objects attracting our attention with its extraordinary beauty. The building is shabby, haunts guests with pieces of plaster falling off walls, rusty gutters and ‘practical’ changes introduced in its construction in the second half of the last century. Even so, removing it from the list of noteworthy objects while on a trip along the trail of manors and palaces would be unforgivable! Firstly,this building is the oldest (late Gothic) aristocratic residence between the Kwisa and Lusatian Neisse rivers. Secondly, it shows us that manor and palace architecture is a great and diverse asset of Lubań County. The residence was built by members of von Salza family at the end of the first decade of the 16th century.

Es ist kein Geheimnis, dass der Adelssitz in Platerówka nicht zu den Objekten gehört, die mit ihrer Schönheit anlocken. Es ist obskur, erschreckt mit abfallendem Putz, verrosteten Rinnen sowie „praktischen“ in seiner Konstruktion in der II Hälfte des vorigen Jahrhunderts eingeführten Änderungen. Trotz dieser Tatsache, eine Streichung aus der Liste der sehenswerten, während eines Ausflugs durch die Route der Herrenhofe und Paläste wäre unverzeihlich. Erstens, ist dieses Gebäude der älteste (spätgotische) Sitz des Adels zwischen den Flüssen Kwisa und Nysa Łużycka. Zweitens, ein Kontakt mit ihm ermöglicht zu bemerken, wie ein großer und vielfältiger Reichtum des Lubański Kreises die Herrenhof-und Palastarchitektur des Lubański Kreises ist. Die Residenz wurde durch die Vertreter der Familie von Salza am Ende der ersten Dekade des 16. Jh. gebaut.